حضور يک زندانی سياسی ـ تواب سابق در سمينار زنان در هانوفر و تنشی که از رودروئی او با تنی چند از ديگر زندانيان سياسی حاضر در سمينار ايجاد شد موجب برانگيختن بحث هائی شد که دو مقاله مربوط به آن به قلم منيره برادران و مهين روستا در بيداران منعکس گشت . تبادل نظر و وضع گيری پيرامون اين موضوع همچنان ادامه دارد .

اين نه تعجب آور است و نه دردسر آفرين ، بلکه نشانگر آن است که بايد گامهای بلندتری در تعميق انديشه در باره زندان و شکنجه بر داشت. وجود توابان از هستی زندان سياسی جمهوری اسلامی و ساز و کار آن جدا نيست . در رژيمی که مذهب را مبنای ايدولوژی حکومتی خود قرار داده پديده تواب بيانگر ماهيت تمام گرای سرکوبی است که حکومت به نام مبارزه با " محاربين " و "کفار" و " منافقين" سازمان می دهد . استغفار و توبه اجزای جدائی ناپذير اين ساز و کار هستند و در خدمت برقرار کردن نظم حاکمان. در زندان سياسی ، بويژه در سالهای ١٣٦٠ـ١٣٧٠ که جمهوری اسلامی برای استقرار خود هزاران تن از مخالفان را در آن حبس و شکنجه و اعدام نمود ، "تواب سازی" در دستور کار زندانبانان است .

خاطرات نگاشته شده به قلم زندانيان سياسی اين سالها ، چهره توابها را به نمايش می گذارد و همراه با آن پيچيدگی وضع اين قربانيان را که برخی از آنها به تمامی در کنار جلادان قرار می گيرند . اما می دانيم که توابها همه يک مسير را طی نمی کنند و به يکسان در برنامه زندانبان نقش آفرينی نمی کنند. بعلاوه می دانيم که حاکمان مفهوم "توبه" را به گستردگی به کار می برند و " توبه " ناظر بر طيف متنوعی از عمل و عکس العمل هاست که از "اعلام مسلمانی و نماز خواندن و روزه گرفتن" تا شرکت در شکنجه و تير خلاص زدن را در بر می گيرد. آخر اينکه در مفهوم " توبه " نوعی استحاله فکر و شخصيت نهفته است و برای ارزيابی اين وجه از پديده توابيت و فهميدن چرائی و چگونگی آن جای گفته ها و نوشته های توابها خالی است . در واقع برای آنکه پديده "تواب" و مکانيزم " توابيت" مورد فهم قرار گيرد ما نياز به شنيدن حرفهای زندانيانی داريم که به درجات متفاوت اين موقعيت را زندگی کرده اند . کاری که به تعميق تفکر در باره زندان سياسی و شکنجه هم کمک شايان خواهد کرد و گامی خواهد بود در مبارزه عليه حبس و شکنجه.

می دانيم که سخن گفتن اين دسته از زندانی ها کاری ست سخت ، چه برای خود اينان و چه برای آنانی که "تواب " و توابيت" فضای زندان را بر ايشان تنگ تر ساخته و شکنجه را افزون تر. اما برای آنکه اين رنجها بی ثمر نماند و برای آنکه نسلهای امروز و آينده از تجربه هولنک نسل ما برای ساختن ايرانی آباد و آزاد توشه بردارند تلاش برای تعميق فکر ضروری ست. بيداران با اين اميد می خواهد همه کسانی را که در اين باب انديشيده اند به ارائه نظر دعوت کند . با چنين هدفی اين شماره بيداران را به اين امر اختصاص داده ايم. ضمن دعوت به ادامه اين بحث مايليم نکاتی را ياد آور شويم که چهارچوب ادامه بحث در بيداران را تشکيل خواهند داد.

اول آنکه : مقالات منتشره تاکنون حول واقعه مشخص حضور يک زندانی ـ تواب سابق در سمينار بوده اند و به همين دليل بسياری نکات مربوط به اشخاص حاضر در اين واقعه در آن ذکر شده است . از اين پس برای جلوگيری از تکرار مکررات ، بيداران از چاپ مطا لب راجع به اين واقعه و نيز مربوط به اشخاص حاضر در آن معذ ور است.

ديگر آنکه ، ما گمان داريم که بحث در باره پديده "تواب" و توابيت" به پرسش پيرامون" رابطه قربانی و جلاد" بويزه در شرايط مشخص زندان سياسی جمهوری اسلامی و " ويزگی زندان و شکنجه" در اين رژيم گره خورده است. منتظر نوشته های دوستان در اين باره هستيم.

بالاخره آنکه " بيداران" از چاپ نوشته ها ئی که با هدف توهين و ناسزا نوشته شده باشند خودداری خواهد کرد .